انسانها همیشه میل به پوشاندن بدن خود نسبت به دیگر افراد در طول تاریخ داشتهاند، پوشاندن بدن به دلیل حجبوحیا مخصوصاً در خانمها همیشه وجود داشته است.
از پوششهایی که زنان در دوران پیامبر اسلام صلیالله علیه و آله شامل عبا و کسای مشکی بوده که بر سر میکردند. در قران و روایات امامان آمده که استفاده از چادر برای خانمها در آن دوران لازمه و ضروری بوده است.
حضرت فاطمه زهرا (س) اسطوره عفت و تقوا در طول تاریخ اسلام بوده است. آیات متعددی در خانه پدر حضرت فاطمه نازل شده و به امر حجاب پرداخته است. در این نوشته سعی کردهام به پوشش و اهمیت حجاب از نظر حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها بپردازم تا با پوشش و آرایش حضرت فاطمه (س) آشنا شویم.
چرا حجاب و پوشش ضروری است؟
خانم ها به دلیل حجم بدن و زیبایی که دارند همیشه در روایات و قرآن امر شده که حجاب و پوشش خود را رعایت نمایند، در آیات قران همیشه سخن از ستر و پوشش زن بیان شده و حجاب همیشه در جامعه مطرح شده است. حجاب برای زنان بر خلاف تصور عدهای عامل مصونیت زن از نگاههای ناروا و پیشگیری از تبدیل شخصیت و ارزش وجودی او به کالای قابل مبادله میباشد و حتی از دیدگاهی آن را به محدودیت بهحساب آورند ولی این محدودیت برای حفظ مصالح عالیتری که در سایه آن شرافت و شخصیت زن حفظ میشود بسیار مناسب است.
الگوی حجاب و عفاف حضرت فاطمه (س)
حضرت فاطمه زهرا یکی از بهترین الگوهای پوشش و حجاب و عفاف در طول تاریخ اسلام میباشد. آن حضرت موضع مناسب و عالی را در برابر همه زنان جامعه اتخاذ کرد و باعث شد تا حجابی که ایشان برای خود قائل شدند باعث شود تا یک اسوه عالی برای تمامی زنان در جوامع اسلامی باشد و ملتهای دیگر سعی کنند تا از برترین زن تاریخ عقب نمانند و همچنین در مواردی از ایشان جلو نزنند. حضرت فاطمه یک میزان و محک و معیار و سنجش در حجاب محسوب میشود.
امروزه اگر جامعه دچار انحراف یا بیحجابی شود یا خدای ناخواسته در کوچه و خیابانی بیبندوباری از خانمهایی سر بزند، اینها به این خاطر است که یا دین را نمیفهمند یا اطلاعات دینی بهصورت صحیح به گوش آنها نخورده است، البته جمع چنین افرادی که طرز فکرهای اینچنینی دارند جدای از اینکه از الگوی حضرت فاطمه زهرا (س) بیخبر هستند، کم نیست.
حضرت فاطمه زهرا پیام خود را برای جهانیان عرضه کرده است و ما باید این پیام را به گوش همگان برسانیم.
دامنه ستر و عفاف خانم فاطمه زهرا (س)
دامنه و میزان عفاف ایشان به حدی بود که حتی در مقابل فرد نابینا و کور حجاب سر میکردند و در روایات آمده که پیامبر به همراه ابن مکتوم که یک شخص نابینا بود به خانه فاطمه زهرا آمدهاند و سپس حضرت فاطمه خود را مستور کرد و در کنار آنها آمد. سپس پیامبر فرمود که دخترم او کور است و تو را نمی بیند چرا حجاب سر کردی؟ عرض کرد: او مرا نمیبیند، من او را میبینم اگر در پرده نباشم او بوی مرا استشمام میکند. پیامبر فرمود گواهی میدهم که تو پاره تن من هستی. همان گونه که ملاحظه کردید حضرت فاطمه از لحاظ عفاف در اوج کمال بود و زن مسلمان اگر بانویی چون حضرت فاطمه دارد باید از او تبعیت نماید.
پوشش پیکر حضرت فاطمه (س) چگونه بوده است؟
حضرت فاطمه سلاماللهعلیها حتی به فکر حجاب و پوشش خود بعد از مرگ نیز بوده است. ایشان به اسماء که محرم رازهایش بود فرموده است که اصلاً دوست ندارم جسد زن پس از مرگ جامهای افکنند و حجم بدن را ورای جامعه نمایان باشد، تو در این باره چه فکر میکنی؟ اسماء فرموده است که در حبشه چیزی درباره تابوت دیدم که صورت آن را بر تو نشان میدهم. چند شاخه تر گرفت و آنها را خم کرد و بهصورت عماری در آورد و متذکر شد که جسد مرده را درون آنها قرار میدهند و حجم بدن نمایان نمیشود. حضرت زهرا وقتی آنها را دید و پسندید و فرمود بله این چیز خوبی است و نقشزن و مرد در آنها از هم متمایز نیست. زمانی که من فوت شدم تو مرا بشوی و نگذار کسی بر کنار جنازهام بیاید و مرا در این تابوت قرار بده و در دنباله آن در برخی از روایتها آمده که حضرت فرموده مرا پوشاندهای خداوند تو را بپوشاند. از آن زمان به بعد تابوت محمل گونه پدیدآمده است.
آرایشها و زینتهای حضرت چگونه بود؟
بر طبق دستورات و روایات اسلام آمده است که زن خود را زینت کند، البته این آرایش و زینت فقط باید برای شوهرش باشد، در واقع زینت همسر برای شوهرش یک وظیفه در دین اسلام است. متأسفانه امروزه آرایشکردنها بیشتر در خیابانها و کوچهها برای نامحرمان انجام میشود که اصلاً کار پسندیدهای نیست و اسوه و الگوی خانمهای سرزمینمان باید حضرت فاطمه زهرا باشد. همچنین دین اسلام میگوید که لذتهایی که برای زن و شوهر به وجود بیاید حلال و مشروع است. برای بیرون توصیه شده که زن نباید تجملاتی رفتار کند و خود را نباید به انواع عطرها بیاراید. در وسط خیابان راه نرود و از کفشهای صدادار بپرهیزد. حضرت فاطمه (س) در تمامی این موارد رعایت کامل میکردند و در تمام مدت عمر خود پاک و منزه زندگی کردهاند.
در روایات ما از آن حضرت سخنان زیادی به میان آمده که ایشان خودش را فقط برای همسرش میآراسته است و حتی در یکی از جنگهایی که حضرت علی بهسلامت از جنگ بازگشته است، حضرت فاطمه خود را آرایش کرد و به استقبال علی رفت و این لذت حلالی است که اسلام بر آن صحه گذاشته و بانوی اسلام کامل به آن عمل کرده است.
طرز فکر حضرت فاطمه درباره حجاب چگونه بود؟
حضرت فاطمه به حجاب و عفاف علاقه زیادی داشت و سعی میکرد علاوه بر اینکه خودش بهعنوان اسوه بانوی اسلام تمامی موارد را رعایت کند، آن را به دیگران توصیه نماید. طبق گفتههای ایشان که فرموده بهترین چیز برای زن این است که آنها مردی را نبینند و مردی نیز آنها را نبیند. همچنین در شب ازدواج ایشان زمانی که او به خانه شوهرش رفت و از پدرش پرسید تکلیف و وظیفه من و علی در این منزل چیست؟ پیامبر کارهای داخل خانه را به فاطمه سپرد و کارهای بیرون را به علی که پس از تقسیمبندی کارها گفت جز خدا کسی نمیداند که چقدر خوشحالم که رسول خدا (ص) مرا از روبرو شدن با مردان بیرون از خانه معاف نموده است.
یکی از روایات معروف در زمینه حجاب و عفاف حضرت فاطمه زهرا(س) دیدار ایشان با یک فرد نابینا است که حتی در مقابل آن فرد نابینا نیز با حجاب کامل ظاهر شدند. این داستان نیز بیانگر اعتقاد عمیق ایشان در رابطه با حجاب و توجه به پاکدامنی است.
همیشه ایشان در مقابل مردم پوشش خود را رعایت مینمود و سعی میکرد در مقابل نامحرمان کاملاً حجاب خودش را رعایت بکند و سعی داشت همیشه از غیر محارم کنارهگیری نماید. روزی پیامبر به عمران بن حصین فرمود: با من به دیدن فاطمه نمی آیی! عمران گفت چرا یا رسولالله مایل به دیدار او هستم و با هم به سراغ فاطمه – سلاماللهعلیها – رفتیم. در زدیم و پیامبر از فاطمه – سلاماللهعلیها – رخصت خواست و فاطمه – سلاماللهعلیها – اجازه ورود داد. رسول خدا – صلیالله علیه و آله – فرمود کسی همراه من است آیا با او داخل شوم؟ فاطمه – سلاماللهعلیها – گفت جز پارچهای پشمین وسیلهای برای پوشش و ستر خود ندارم. رسول خدا – صلیالله علیه و آله – دستور پوشش داد که چنینوچنان خود را بپوشان تا وارد شویم فاطمه – سلاماللهعلیها – عرض کرد چیزی که سرم را بپوشاند ندارم – پیامبر پارچهای کهنه به همراه داشت که با این پارچه سرت را بپوشان، و فاطمه – سلاماللهعلیها – خود را پوشاند آنان وارد شدند.